Amplifikatör

Genliği ya da gücü dolaysız kullanım için genellikle yetersiz olan giriş sinyalini yükseltmeye yarayan aygıt. Sinyale sağlanan ek enerji bütün durumlarda bir dış kaynaktan alınır; giriş sinyali bu enerjinin çıkış sinyaline aktarılmasını yönetir.

Çok çeşitli alanlarda kullanılan birçok amplifikatör türü, sözgelimi yükseltme öğesinin niteliğine, sağlanan güce, komut sinyalinin biçimine ya da geçilen şeride göre sınıflandırılabilir. Amplifikatörleri gerçekleştirmek için, hidrolik vanalardan elektronik sistemlere kadar birçok elverişli fizik olayından yararlanılabilir, ama, en çok başvurulan yol elektronik sistemlerdir. Amplifikatörlerde kullanılan öğeler arasında elektrik röleleri gibi davranan elektron lambaları ve transistörler, tünel etkili diyotlar, optik-elektron sistemleri sayılabilir. Bu öğeler gerekli enerjiyi bir doğru akım kaynağından alırlar. Parametreli amplifikatörler gibi öğelerse, enerji optik pompalamalı bir dalgalı akım kaynağından sağlayabilirler, uyarılmış yayınlı amplifikatörler de bu yönteme dayanır.

Lambalı ya da transistörlü bir amplifikatörün özellikleri;

Lambalı ya da transistörlü yükseltme zinciri, genellikle yükseltici birçok kattan oluşur. İlk kat öğelerine genlik amplifikatörleri, son kat öğelerineyse güç amplifikatörleri adı verilir. Güç amplifikatörlerinin verimleri yüksektir ve enerji alan öğelere, sözgelimi hoparlörlere, uyarlanmaya sağlarlar. Aygıtın etkinliği, çıkış ve giriş güçleri arasındaki oranı veren A yükseltme katsayısıyla ölçülür. Ama uygulama alanında daha çok K kazancından söz edilir. Bu kazanç A’nın ondalık logaritmasıdır ve bel‘le ya da desibel‘le belirtilir. K desibel olarak verilmişse K=10 log A eşitliği elde edilir. Bu kazanç sinyalin frekansına bağlıdır. Yükseltmenin yeterli bir kazanç sağlandığı frekans alanına, geçen şerit adı verilir. Giriş ve çıkış empedansları, giriş kutupları ya da çıkış kutupları arasında, gerilim ile şiddetin oranına denk gelen büyüklüklerin niteliğini gösterir. Verim, çıkış gücü ile aygıta sağlanan toplam güç arasındaki orantıdır. Parazit etkeniyse, çıkış sinyaliyle üst üste gelen ve amplifikatörün almış olduğu rastlantısal sinyallerin boyutunu verir. Amplifikatörler çok geniş alanlarda kullanılırlar; Haberleşme, radar, tıp, ses ve görüntülerin kaydı ve yeniden yayınlanması vb…

Amplifikatör Çeşitleri

Yükseltilecek sinyallerin frekanslarına göre amplifikatörler şöyle sınıflandırılır.

– Çok düşük frekanslı amplifikatörler ( 0′dan 100 Hz’e kadar )
– Odiofrekanslı ( işitilebilir frekanslı ) amplifikatörler ( 25 Hz’den 20.000 Hz’e kadar )
– Videofrekanslı amplifikatörler ( 25 Hz’den 15.100³ Hz’e kadar )
– Radyofrekanslı amplifikatörler ( 3.100² Hz’den 100ⁿ n=10 Hz’e kadar )